Angiografia

Co to jest angiografia?

Angiografia jest to badanie rentgenowskie obrazujące naczynia po podaniu do ich światła środka cieniującego. Badanie pozwala na dokładną ocenę przebiegu i drożności naczyń, jak również obrazuje nieprawidłowości w obrębie układu naczyniowego.

Sprzęt

Dysponujemy trzema aparatami angiograficznymi firmy Siemens. Dwa z nich są to najwyższej jakości nowe aparaty z możliwością wykonywania różnorodnej obróbki obrazów jak na przykład trójwymiarowa rekonstrukcja naczyń. Jeden z aparatów jest dwupłaszczyznowy i przeznaczony jest przede wszystkim do badań i zabiegów neuroradiologicznych.

W jakich przypadkach wykonuje się badanie?

Badanie angiograficzne wykonuje się w przypadku braku możliwości postawienia rozpoznania przy pomocy innych, nieinwazyjnych metod obrazowania lub w przypadku potrzeby dokładniejszej oceny unaczynienia danej zmiany. Angiografię wykonuje się także bezpośrednio przed zabiegiem wewnątrznaczyniowym, rzadziej chirurgicznym. Angiografia nie powinna być wykonywana jako pierwsze badanie w diagnostyce choroby. Zaleca się aby była poprzedzona co najmniej jednym obrazowym badaniem nieinwazyjnym jak np.: usg czy angio-CT.

Jak się przygotować?

Angiografia wykonywana jest jedynie u chorych hospitalizowanych. Przed angiografią konieczna jest ocena układu krzepnięcia i funkcji nerek.

O uczuleniu na środek cieniujący należy poinformować lekarza prowadzącego oraz radiologa wykonującego badanie.

Chory przed badaniem powinien być na czczo, z zaleceniem spożycia ostatniego posiłku i napoju w dniu poprzednim. Przyjęcie stałych leków należy uzgodnić z lekarzem prowadzącym.

Jak wygląda badanie?

Po wyjaśnieniu przebiegu badania i ewentualnego ryzyka powikłań chory podpisuje zgodę na wykonanie badania. W pracowni pacjent zostaje położny na stole angiograficznym. Po zdezynfekowaniu skóry w miejscu wprowadzenia cewnika obłożony zostaje sterylnym prześcieradłem. Po tej czynności nie należy już poruszać się na stole. Badanie jest wykonywane w warunkach sterylnych, a więc zarówno lekarz, jak i pielęgniarka ubrani będą w sterylne fartuchy i rękawiczki.

Dostęp naczyniowy zwykle uzyskuje się poprzez wkłucie do tętnicy udowej w pachwinie. Jeżeli nie jest to możliwe, może zostać nakłuta tętnica ramienna lub pachowa.

Przed rozpoczęciem, lekarz może wykonać krótkie badanie usg w celu uwidocznienia tętnicy lub żyły.

Nakłucie wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym, za pomocą przezskórnego wstrzyknięcia środka znieczulającego (lidokainy). Następnie, po uzyskaniu dostępu naczyniowego i po wprowadzeniu cienkiego prowadnika i cewnika, przez cewnik podawany jest środek cieniujący, który pozwala na uwidocznienie na ekranie monitora naczyń krwionośnych. Podczas robienia serii zdjęć rentgenowskich i wstrzykiwania środka cieniującego chory może odczuwać ciepło w badanej okolicy. Może także pojawić się uczucie parcia na pęcherz moczowy. Po zakończeniu badania cewnik zostanie usunięty, a miejsce wkłucia zaopatrzone opatrunkiem uciskowego na kolejne 2-3 godziny. Chory przez 24 h powinien pozostawać w pozycji leżącej na łóżku, bez zginania nakłutej kończyny. W przypadku nakłucia tętnicy pachowej lub ramiennej procedura jest podobna, z wyjątkiem tego, iż pacjent może chodzić bezpośrednio po badaniu.

Po opuszczeniu pracowni lekarz wykonujący badanie opracowuje, ogląda i opisuje wykonane serie zdjęć.

Przeciwwskazania

Ze względu na wykorzystywanie promieni jonizujących badanie angiograficzne jest przeciwwskazane u kobiet ciężarnych.

Angiografia przeciwwskazana jest również u osób z zaburzeniami układu krzepnięcia ze względu na duże ryzyko krwawienia w trakcie badania lub po uciśnięciu miejsca nakłucia.

Do dalszych przeciwwskazań należy osłabiona funkcja filtracji kłębuszkowej nerek. W zależności od konieczności badania lub zabiegu z użyciem jodowego środka kontrastowego dopuszcza się ich wykonanie po wcześniejszym nawodnieniu chorego w celu jak najszybszego wydalenia kontrastu z organizmu.

W przypadku jeśli u chorego wystąpiła kiedykolwiek reakcja alergiczna na kontrast jodowy, zależnie od jej przebiegu, należy rozważyć podanie leków antyalergicznych przed badaniem.

Jakie jest ryzyko badania?

Angiografia jest bezpiecznym badaniem, jednak w wyjątkowych przypadkach może dojść do wystąpienia powikłań. Jednym z nich jest powstanie krwiaka w miejscu nakłucia tętnicy.

W większości przypadków krwiak zostaje wchłonięty samoistnie i znika po około 1-2 tygodniach. W bardzo rzadkich przypadkach, może powstać pseudotętniak w miejscu nakłucia tętnicy. Leczony jest zwykle uciskiem sondy pod kontrolą USG lub wstrzyknięciem leku (trombiny) do jego światła.

W niezwykle rzadkich przypadkach może dojść do rozwarstwienia tętnicy przy nakłuciu lub cewnikowaniu i potrzeby dalszego leczenia wewnątrznaczyniowego lub chirurgicznego.

Jeszcze rzadziej może dojść do zatoru: odczepienia się części blaszki miażdżycowej lub powstania zakrzepu, które przemieszczając się wraz z prądem krwi do obwodowych naczyń krwionośnych, mogą spowodować ich zamknięcie.

U osób z osłabioną filtracją nerkową istnieje ryzyko pogorszenia funkcji nerek, a nawet rozwinięcia pokontrastowej niewydolności nerek. U chorych z chorobami nerek zaleca się, aby został on nawodniony przed i po wykonaniu badania w celu jak najszybszego wydalenia środka cieniującego z organizmu.

Po podaniu środka cieniującego może też wystąpić ostra reakcja alergiczna o różnym: nasilenie. Przy łagodnej reakcji, leki antyalergiczne pozwalają na eliminacją objawów. W przypadku ciężkiej alergii i stanu zagrożenia życia, opiekę nad chorym przejmuje anestezjolog.

Jaka jest liczba wykonywanych badań?

Corocznie w naszym zakładzie wykonywanych jest około 1500 badań angiograficznych oraz około 1000 zabiegów wewnątrznaczyniowych.