Poszerzania / udrażniania tętnic łuku aorty

Wykonujemy zabiegi wewnątrznaczyniowego poszerzania/udrażniania tętnic łuku aorty – tętnicy podobojczykowej, szyjnej wspólnej lewej, pnia ramienno-głowowego oraz jego gałęzi.

1. Czym są zwężenia tętnic łuku aorty?
2. Typowe lokalizacja zwężeń
3. Jakie objawy występują w przypadku zwężenia tętnicy podobojczykowej – zespołu podkradania?
4. Jak można stwierdzić zespół podkradania?
5. Jakie są opcje leczenia?
6. Jak my leczymy zmiany zlokalizowane w tętnicach łuku aorty?

1. Czym są zwężenia tętnic łuku aorty

Aorta jest główną tętnicą ciała ludzkiego, zaopatrująca w krew większość narządów. Dzieli się na trzy części: aortę wstępującą, łuk aorty oraz aortę zstępującą. Od łuku aorty odchodzą naczynia tętnicze dostarczające krew do obu kończyn górnych oraz głowy. Są to pień ramienno-głowowy, który dzieli się na tętnicę podobojczykową prawą oraz tętnicę szyjną wspólną prawą, tętnica szyjna wspólna lewa oraz tętnica podobojczykowa lewa. Miażdżyca, choroba ogólnoustrojowa atakuje głównie duże i średnie tętnice, wśród nich również wyżej wymienione naczynia. Blaszki miażdżycowe odkładające się w tętnicach odchodzących od łuku aorty powodują ich zwężenia a z czasem mogą doprowadzić nawet do ich zamknięcia.

2. Typowe lokalizacja zwężeń

Zwężenia tętnic łuku aorty nie są często spotykaną patologią naczyniową. Szacuję się, że zwężenia tętnic podobojczykowych oraz pnia ramienno-głowowego , w sumie, to około 25% wszystkich zmian naczyniowych krążenia mózgowego. Spośród naczyń łuku aorty najczęściej zwężenia/niedrożności lokalizują się w lewej tętnicy podobojczykowej. Tętnica podobojczykowa dostarcza krew do kończyny górnej, okolicy szyi oraz poprzez tętnicę kręgową również do części mózgu zwanej tyłomózgowiem. W przypadku zwężenia tętnicy podobojczykowej dochodzi do zmniejszenia przepływu krwi w tej tętnicy i upośledzenia ukrwienia zarówno kończyny górnej jak i tyłomózgowia. W przypadku zamknięcia początkowego odcinka tętnicy podobojczykowej dochodzi do odwrócenia kierunku przepływu krwi w tętnicy kręgowej. Rozwija się wtedy tzw. zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej - tętnica ta w celu zaopatrzenia kończyny górnej „kradnie” część krwi, która w warunkach prawidłowych zaopatruje mózgowie.

Rzadziej zwężenia występują w tętnicy szyjnej wspólnej lewej i pniu ramienno-głowowym. Zwężenie początkowego odcinka tętnicy szyjnej wspólnej niesie ze sobą te same następstwa co zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej. Jej zwężenie czy zamkniecie upośledza krążenie mózgowe i może doprowadzić do udaru.

Niekiedy miażdżyca obejmuję pień ramienno-głowowy. Ponieważ pień dzieli się na tętnicę szyjną wspólną prawą oraz tętnicę podobojczykową prawą w przypadku zwężeń/niedrożności pnia upośledzenie napływu krwi obejmuję te dwa naczynia.

3. Jakie objawy występują w przypadku zwężenia tętnicy podobojczykowej – zespołu podkradania?

Są to objawy związane z zmniejszonym napływem krwi do kończyny górnej: różnica ciśnień na kończynach górnych (niższe ciśnienie na kończynie z obecnym zwężeniem naczynia), kończyna ze zwężeniem może być również chłodniejsza, mogą pojawiać się bóle dłoni, palców, przedramienia - zwłaszcza w trakcie cięższej pracy wykonywanej chorą kończyną.

Są to objawy związane z zaburzeniem ukrwienia mózgu: zawroty głowy, zaburzenia równowagi, nagłe upadki, nieostre widzenie, omamy wzrokowe (mroczki, błyski).

4. Jak można stwierdzić zespół podkradania?

Podstawą jest dokładnie przeprowadzone badanie przedmiotowe oraz wywiad chorobowy pacjenta (zgłaszane przez niego typowe dolegliwości). W trakcie badania lekarz oceni tętno na obu kończynach górnych, dokona pomiaru ciśnienia oraz oceni temperaturę oraz zabarwienie obu kończyn. W razie stwierdzenia objawów wskazujących na możliwość występowania zwężenia tętnicy podobojczykowej wykonuję się badanie USG Doppler, które daje pewne rozpoznanie zespołu podkradania. Inne metody to angioTK, angioMR oraz arteriografia. Arteriografia jest najczęściej wykonywana już w trakcie zabiegu poszerzenia/udrożnienia naczynia.

5. Jakie są opcje leczenia?

Najczęściej stosowana jest metoda wewnątrznaczyniowa. Zabieg taki wykonuje się w znieczuleniu miejscowym z dostępu poprzez tętnice udową w pachwinie, niekiedy zabieg wykonywany jest z nakłucia tętnicy pachowej po stronie zwężenia (naczynie nakłuwa się wtedy pod kontrolą USG). W zależności od stopnia zwężenia/zamknięcia naczynia lekarz wykonuje angioplastykę balonową lub stentowanie naczynia.

Inną metodą leczenia jest zabieg chirurgiczny. Polega na udrożnieniu naczynia lub wykonaniu połączenia omijającego z innymi naczyniami tzw. by-passu, w celu doprowadzenia krwi do dalszego odcinka naczynia.

6. Jak my leczymy zmiany zlokalizowane w tętnicach łuku aorty?

Od lat w Zakładzie wykonywane są zabiegi udrażniania czy poszerzania tętnic łuku aorty – metodą angioplastyki balonowej czy stentowania.